Regnum Borussiae [ ] (1701).djvu
Regnum Borussiae [ ] (1701).djvu Rozmiar 4,5 MB |
Gloriosis auspicijs Serenissimi et Potentissimi Princip. FRIDERICI III. PRIMI BORUSSIAE REGIS MARCH. ET ELECT. BRANDENBURG. inauguratum die 18 Jan. A. 1701.
Geographice cum vicinis Regionibus adumbratum a IOH. BAPTISTA HOMANNO Norimbergae.
Mapa Prus wykonana przez Johana Baptystę Homanna w 1701 roku (lub nieco później) z dedykacją dla Fryderyka III Hohenzollerna z okazji jego koronacji 18 stycznia 1701 roku na "Króla w Prusiech". Od roku 1688 jako Fryderyk III był on margrabią-elektorem brandenburskim i księciem pruskim; od 1701 do śmierci w 1713 roku - królem pruskim pod imieniem Fryderyka I. Stosowany początkowo tytuł "król w Prusiech" wynikał z tego, że do Hohehzollernów należała jedynie wschodnia część Prus (pozostała część należała do Polski).
Nad kartuszem z tytułem mapy i dedykacją usytuowano herb Królestwa Prus pod królewską koroną podtrzymywaną przez dwa putta (amorki); w herbie na piersi czarnego orła widnieje mała ukoronowana tarcza z literą R (skrót od: Regnum = Królestwo).
Na mapie odcieniami koloru różowego oznaczono należące do Hohenzollernów Prusy Wschodnie, czyli od 1701 roku Królestwo Pruskie [PRUSSIAE REGNUM] (w latach 1525-1701 było to Księstwo Pruskie, czyli tzw. Prusy Książęce, które do 1657 roku były lennem Polski; od roku 1618 Prusy Książęce były połączone unią personalną z Elektoratem Brandenburgii). Dzieliły się one na trzy okręgi: Okręg Sambijski (Circulus Sambiensis), Okręg Natangijski (Circulus Natangiensis) i Okręg Górnopruski (Circulus Hocherlandiae).
Odcieniami koloru zielonego zaznaczono należące do Polski Prusy Zachodnie wraz Warmią, czyli tzw. Prusy Królewskie lub Prusy Polskie [PRUSSIA POLONICA], w skład których wchodziły: Województwo Pomorskie (Palatinatus Pomerelliae), Województwo Chełmińskie (Palatinatus Culmiensis) i Województwo Malborskie (Palatinatus Marienburgensis) z biskupim Księstwem Warmińskim (Warmia = Varmia = Ermelandia = Ermland). Większość z tych ziem utraciła Polska na rzecz Królestwa Prus w 1772 roku w wyniku I rozbioru; pozostałe, tj. Toruń z okolicą oraz półenklawę z Gdańskiem zagarnęły Prusy dopiero po II rozbiorze w roku 1793.